Można śmiało powiedzieć, że nikt nie planuje zapominać o kolacji zostawionej na kuchence ani rozbicia samochodu w karambolu na autostradzie. Dobrze jest wiedzieć, że gdy przydarzy nam się coś złego najbliższa jednostka OSP lub PSP jest naprawdę blisko, a strażacy ruszą z pomocą najpewniej w ciągu przepisowych 5 min. od powzięcia sygnału alarmowego w jednostce. Ta praca to służba. Często niedoceniana…zwłaszcza w przypadku jednostek ochotniczych.
Oto kilka faktów dotyczących specyfiki pracy w OSP, o których nie wszyscy korzystający z pomocy strażaków – ochotników pamiętają:

• Najważniejszym wyróżnikiem działania OSP jest ich sytuacja prawna. Ochotnicze Straże Pożarne funkcjonują nie tylko na podstawie prawa o stowarzyszeniach, lecz przede wszystkim na podstawie Ustawy o ochronie przeciwpożarowej4. To ona w dużej mierze determinuje ich sytuację – określa prawa i obowiązki, a także specyficzne źródła i sposoby finansowania oraz relacje z samorządem.
• Podstawowym problemem Ochotniczych Straży Pożarnych są trudności w zdobywaniu funduszy lub sprzętu niezbędnego do prowadzenia działalności. Stanowi to istotny problem dla niemal dwóch trzecich (64%) jednostek. W kontekście wielokrotnie już wspomnianego spoczywającego na gminach obowiązku finansowania przeciwpożarowej działalności OSP może wydawać się to zaskakujące. Trzeba jednak

pamiętać, że środki przekazywane strażom przez gminy są w dużym stopniu niewystarczające: wciąż wiele jednostek używa przestarzałych samochodów

• Choć zdecydowanie najważniejsza dla Ochotniczych Straży Pożarnych jest działalność ratownicza, to właśnie zaangażowanie się także w innych obszarach czyni z nich centra lokalnej aktywności o szerokim spektrum działania. Wśród istotnych obszarów aktywności pozaratowniczej nasi respondenci najczęściej wymieniają działalność związaną z edukacją i wychowaniem (38%). Niemal tyle samo (37%) OSP uznaje za ważne działania na polu sportu, turystyki, rekreacji i hobby. Dla prawie co trzeciej (30%) jednostki istotnym obszarem aktywności jest ochrona środowiska i ekologia, a niewiele mniej (28%) jednostek za jeden z głównych obszarów swojej działalności uznaje kulturę i sztukę.
• Działalności bojowa jest główną składową społecznego wizerunku OSP – wśród

mieszkańców lokalnych społeczności strażacy są kojarzeni właśnie z niesieniem
pomocy. Co ciekawe, charakter świadczonej przez nich pomocy zmienił się w ciągu
ostatnich lat. Obecnie pożarów jest coraz mniej, a jednostki OSP coraz częściej zajmują się wypadkami drogowymi, podtopionymi piwnicami, przewróconymi drzewami czy ratownictwem wodnym. Nadal jednak obecność OSP w danej miejscowości daje jej mieszkańcom poczucie bezpieczeństwa.

• Przypomnijmy, 59% jednostek OSP zajmuje się podtrzymywaniem lokalnych

zwyczajów i tradycji, np. poprzez prowadzenie izby tradycji lub kroniki OSP. 22%
opiekuje się zabytkami, miejscami pamięci, miejscami kultu religijnego czy kościołami. Nieco mniej, bo 20%, prowadzi świetlice, biblioteki, pracownie komputerowe lub organizuje zajęcia dodatkowe w ramach kół zainteresowań. Z kolei 8% jednostek prowadzi orkiestrę lub innego rodzaju zespół artystyczny.
 
TO CIEKAWE:

• Większość strażaków ma też inne miejsca pracy. Strażacki wolontariat to powód do dumy i źródło satysfakcji - ale ktoś musi również zapłacić rachunki. Bycie strażakiem- ochotnikiem nie powstrzymuje przed kontynuowaniem innych karier. W rzeczywistości można obie drogi pogodzić – choć to trudne. Nauczyciele / strażacy ochotnicy zyskują wzorowy wizerunek  i mogą na własnym przykładzie pokazywać tą ścieżkę młodym. Inspektorzy i inżynierowie mają dużą wiedzę w tematach technicznych – tak ważnych chociażby w obsłudze bardziej skomplikowanych urządzeń. Zawodowy sportowiec – strażak? Oczywiście, że tak. Przykładem nasz mistrz olimpijski z 2014 roku – panczenista Zbigniew Bródka, który łączy karierę sportową z ratowaniem ludzi.

• Niemal niemożliwe jest zobaczenie czegokolwiek w płonącym budynku. W filmach jasne płomienie migoczą, wyraźnie oświetlając całe pokoje i uwięzione w środku ofiary. Strażacy wiedzą, że ten obraz nie ma wiele wspólnego z rzeczywistością. Gęsty dym tworzy często szczelną wizualną barierę, a strażacy muszą często nawigować dotykiem lub słuchem, aby dotrzeć do potrzebujących. Płonący budynek to kakofonia dźwięków - głośny trzask płomieni często nie pozwala usłyszeć wołania ludzi o pomoc. Możemy zatem mówić o wyostrzeniu zmysłów innych niż wzrok w sytuacjach wymagających precyzji i szybkości. To nie lada sztuka!

• 3. Ile waży ubranie i podstawowe wyposażenie, z którym strażak wyrusza na akcję? Okazuje się, że sporo. Na strój składa się ubranie specjalne, hełm, rękawice, pas bojowy, buty. Należy też wspomnieć o aparacie tlenowym i masce, co pozwala strażakom na akcje gaśnicze w pomieszczeniach. Taki strój może ważyć powyżej 30 kilogramów. Jeśli dodamy do tego sprzęt ratowniczy, aparat powietrzny lub torbę medyczną waga wzrasta o ok 15 kg. To pokazuje w jakiej kondycji muszą być druhowie, aby z takim obciążeniem sprawnie udzielać pomocy innym.

• 4. To czego uczymy się w liceum ma znaczenie w naszej dalszej karierze – również karierze strażaka. Strażacy wykorzystują podstawową wiedzę z większości licealnych przedmiotów w swoich codziennych zadaniach i ćwiczeniach. Młodzi ludzie w szkolnych ławach często narzekają na bezużyteczność większości przedmiotów i utyskują na konieczność uzyskania choćby podstaw wiedzy ogólnej z szerokiego spektrum dyscyplin naukowych. W straży od razu widać, że lata „zakuwania” wzorów i praw przynosi wymierny efekt. Jak obliczyć tarcie, aby uzyskać odpowiednią moc  węża strażackiego, jak wykryć niebezpieczne chemikalia, jak zbudowany jest i jak działa układ oddechowy człowieka…Matma, biola, chemia i wiele innych przedmiotów będących zmora dzieciństwa dziś docenicie w strażackim fachu.

• 5. Nie każdy człowiek zatrudniony w straży pożarnej musi walczyć z pożarami. Można być wieloletnim i aktywnym członkiem pożarniczej drużyny nigdy nie stawiając stopy w płonącym budynku. Straż pożarna potrzebuje ludzi do pracy w administracji, instruktorów i edukatorów, zaopatrzeniowców. Jeśli ktoś nie jest  skłonny wspinać się po drabinie lub ze względów zdrowotnych nie może brać aktywnego udziału w akcjach nadal może być częścią strażackiej drużyny.

• 6. Poczucie zadowolenia z dobrze wykonanego zadania towarzyszy większości pracowników różnych zawodów. Jednak poczucie dumy i spełnienia w strażackim fachu jest czymś wyjątkowym. Ratowanie zdrowia i życia jest źródłem strażackiej dumy. Poczucie, że jest się cenną częścią społeczności, że strażacki mundur budzi wyłącznie pozytywne emocje, że ludzkie zaufanie i nadzieja na pomoc towarzyszą Waszej pracy jest bezcenne i unikalne. W nielicznych zawodach społecznego zaufania ta pozytywna aura jest tak bezwarunkowa.